Ο Δεκάλογος της Θεάρεστης Προσευχής

Ἀδελφέ ἀν θέλεις να μάθεις να προσεύχεσαι, ἀν θέλεις ἡ προσευχή σου να φτάνει μέχρι τὸ θρόνο τοῦ Θεοῦ, ἀν θέλεις ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς σου να εἷναι πηγὴ χαρᾶς καὶ πνευματικῆς ἀνατάσεως, να μελετᾶς συχνὰ τῆς παρακάτω ὁδηγίες καὶ να προσπαθεῖς να τις ἐφαρμόζεις στὴν προσευχή σου.

1. Ὁ χρόνος εἷναι ἱερός. Ἀποτελεῖ δωρεᾶ τοῦ Θεοῦ. Καὶ τὴν κάθε μέρα, που προσθετεῖ στῇ ζωή μας ὁ Κύριος, θα πρέπει να τὴν ἀγιάζουμε καὶ να τὴν ἀξιοποιούμε, για τῇ δόξᾳ τοῦ Ὀνόματος τοῦ. Γιὰ τῇ σωτηρίᾳ τῆς ψυχῆς μας. Γιὰ τὴν πνευματικὴ οἰκοδομὴ τῶν ἀδελφῶν μας.
Ξυπνήσαμε τὸ πρωί; Ἐτοιμαστήκαμε; Ἔχουμε χρέος να προσευχηθούμε. Να δοξάσουμε τὸν Θεό. Να ζητήσουμε τῇ βοήθειᾳ Τοῦ.
Μὴ λυπόμαστε να θυσιάσουμε λίγο χρόνο ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὸν ὕπνο μας.
Μὴ ξεκινούμε ποτὲ τὴν ἡμέρα μας χωρὶς προσευχή.
Ἡ ἡμέρα τοῦ Χριστιανοῦ που ξεκινᾶ χωρὶς προσευχὴ δὲν ἔχει τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ.
Τὸ ίδιο ἰσχύει καὶ γιὰ τὸ βράδυ, τὸ τέλος τῆς ἡμέρας. Ὅσο κουρασμένοι κί ἀν εἷμαστε, ποτὲ δὲν πρέπει να πέφτουμε στὸ κρεβάτι μας χωρὶς να προσευχηθούμε.
Χωρίς να εὐχαριστήσουμε τὸν Θεὸ γιὰ τὴν ἡμέρα που μας χάρισε.
Χωρίς να Τὸν παρακαλέσουμε να εὐλογήσει τὸν νυχτερινό μας ὕπνο καί να μας σκεπάσει ἀπὸ κάθε δαιμονικὴ ἐπήρεια.

2. Ἡ προσευχή εἷναι διάλογος, ἐπικοινωνία με τὸν ζῶντα καὶ ἀληθινὸ Θέο. Καὶ ἀν, ὅταν πρόκειται να συνομιλήσουμε με ἀνθρώπους ἀνωτέρους ἀπό μας, διακεκριμένους, στεκόμαστε με σεβασμὸ καὶ συστολή, με πολὺ περισσότερο σεβασμὸ καὶ εὐλάβεια ὀφείλουμε να στεκόμαστε ὅταν προσευχόμαστε, ὅταν συνομιλούμε με τὸν παντοδύναμο Θεό, τὸν Δημιουργὸ καὶ Σωτῆρα μας. Εὐλαβική, λοιπόν, ἡ στάσῃ τοῦ σώματος. Κατανυκτικὴ ἡ διάθεση τῆς ψυχῆς. Συναίσθηση βαθιὰ ὅτι στεκόμαστε ἐνώπιον τοῦ Κυρίου καὶ συνομιλούμε μαζὶ Τοῦ.

3. Ἡ προσευχὴ ἀπαιτεῖ αὐτοσυγκέντρωση καὶ ἀφοσιώση τοῦ ἀνθρώπου. Ὅταν προσευχόμαστε, παραμερίζουμε καθημερινὲς ἔγνοιες, βιοτικὲς φροντίδες, κάθε εἴδους περισπασμό. Καὶ ὅταν ἀποδιώξουμε ὁτιδήποτε μας περισπᾶ, τότε προσηλώνουμε, τὸ νοῦ καὶ τὴν καρδιά μας.
Στὸ έργο τῆς προσευχῆς.
Στὰ λόγια τῆς προσευχῆς.
Στὶς ἱερὲς ἔννοιες ποῦ περικλείουν.
Πολὺ βοηθᾶ τῇ συνειδητῇ προσευχῇ ἡ πνευματικῇ μελέτῃ. Καὶ εἷναι πολλοὶ αὐτοὶ που προετοιμάζονται γιά να προσευχηθούν, μελετῶντας προηγουμένως μιά- δύο σελίδες εἷτε ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφὴ εἷτε ἀπὸ κάποιο ἄλλο πνευματικὸ βιβλίο.
Προσοχή ἀκόμη καὶ στοὺς λογισμοῦς βλασφημίας. Συχνά μας πολιορκοῦν κατὰ τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς. Ὀφείλουμε, ὅπως συνιστοὺν οἱ θεοφόροι Πατέρες μας, να μὴν τοὺς δίνουμε σημασία να τοὺς περιφρονούμε. Δὲν εἷναι δικοί μας αὐτοῦ τοῦ εἴδους οἱ λογισμοὶ τοὺς ὑποβαλεῖ ὁ πονηρός.

4. Ὅταν προσευχόμαστε, ἐπιδιώκουμε να συναισθανόμαστε τι κάνουμε καί τι λέμε.
Ποτὲ μὴν ἀφήνουμε ἡ προσευχή μας να μεταβάλλεται σε μιά μηχανική ἐπαναλήψη προσευχῶν, ψαλμῶν καὶ ὕμνων.
Ποτὲ μὴν ἐπιτρέπουμε ἡ γλῶσσα να ἀπαγγελεῖ, ἀλλὰ ὁ νοῦς να παραμένει ἀμέτοχος ἡ να περιπλανᾶται σε ἄλλα πράγματα.

5. Πάντοτε, μα προπάντων ὅταν προσευχόμαστε, κάνουμε σωστὰ τὸ σημείο τοῦ Σταυροῦ. Με ἀκρίβεια. Με δέος.
Εἷναι  τὸ ἱερώτερο ἀπὸ ὄλα τὰ χριστιανικά μας σύμβολα.
Εἷναι τὸ ὄργανο τῆς σωτηρίας μας.
Εἷναι τὸ ἀκαταγώνιστο ὄπλο μας ἐναντίον τοῦ διαβόλου.
Με τὸ σημείο τοῦ Σταυροῦ ἀρχίζουμε καὶ τελειώνουμε πάντοτε τὴν προσευχή μας. Σταυροκοπιόμαστε ἀκόμη κάθε φορά·
Που δοξάζουμε τὰ Τρία θεία πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος.
Που ἀναφερόμαστε στο πρόσωπο τῆς Παναγίας.
Που ἐπικαλούμαστε τὶς πρεσβείες ἑνὸς Ἁγίου.

6. Ἡ προσευχὴ δὲν εἷναι κάτι που τὸ θυμόμαστε μόνο στὶς δύσκολες ὥρες ὅταν ἔχουμε ἀνάγκη ἡ ὅταν ὑποφέρουμε. Προσευχόμαστε ὄχι μόνο ὅταν θέλουμε να ζητήσουμε κάτι ἀπὸ τὸν Θέο, ἀλλὰ καὶ γιὰ να Τὸν δοξάσουμε, ἀφήνοντας να ξεχυθοὺν ἐνώπιον Τοῦ τὰ αἰσθήματα τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἀφοσιώσεως μας πρὸς τὸ Ὑπερούσιο πρόσωπό Του.
Προσευχόμαστε ἀκόμη καὶ γιά να Τὸν εὐχαριστήσουμε θερμά·
Γιατί μας δημιούργησε.
Γιατί μας λύτρωσε ἀπὸ τὸν διάβολο καὶ τὴν ἁμαρτία διὰ τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ Τοῦ.
Γιατί μᾷς χαρίζει καθημερινὰ τόσες καὶ τόσες εὐλογίες.
Ἀσφαλῶς ἡ προσευχὴ περιλαμβάνει καὶ τὴν ἱκεσία, τὰ αἰτήματα μας. Διὰ τῆς προσευχῆς ἀπευθύνουμε κάθε αἴτημα ἐναποθέτουμε κάθε πρόβλημα μας στα πόδια τοῦ Κυρίου. Ὄχι γιατὶ ὁ Θεὸς δὲν τὰ γνωρίζει, ἀλλὰ διότι ἔτσι διαδηλώνουμε τὴν ἐμπιστοσύνη καὶ τὴν ἀφοσιώσῃ μας, θυμόμαστε τις ἀμαρτίες μας καὶ ταπεινωνόμαστε ἐνώπιον τῆς θείας παντοδυναμίας.
Προσοχή στα αἰτήματα μας αὐτᾶ γιά τα ὁποία παρακαλούμε τὸν Θέο·
Τίποτε τὸ παράλογο.
Τίποτε που να ἔρχεται σὲ αντίθεση με τὸν αιώνιο λόγο τοῦ Κυρίου.
Ὄχι αὐτά που ἀρέσουν καὶ εὐχαριστοῦν ἐμᾶς τοὺς ἰδίους.
Αὐτό που πρέπει πρωτίστως να Τοῦ ζητούμε εἷναι τὸ ἔλεος καὶ ὁ φωτισμός Του. Καὶ πάντοτε να παρακαλούμε να γίνεται τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ ὄχι τὸ δικό μας.

7. Ἡ ταπείνωσῃ καὶ ἡ συντριβὴ ἀποτελοῦν τὰ βασικότερα χαρακτηριστικὰ τῆς θεάρεστης προσευχής. Προσευχόμαστε, λοιπόν, ἔχοντας πάντοτε συνείδηση τῆς ἀδυναμίας μας καὶ συναίσθηση τῆς ἀμαρτωλότητας μας, ὅπως ὁ Τελώνης τῆς γνωστῆς παραβολῆς. Στὴν ὥρα τῆς προσευχῆς· δὲν μετεωριζόμαστε.
Δέν κομπάζουμε.
Οὔτε κατακρίνουμε ἄλλους, ὅπως ἀπὸ ὑπεροψία έκανε ὁ Φαρισαῖος.

8. Ἡ προσευχὴ θα πρέπει να γίνεται με ζήλο καί με πόθο ψυχῆς. Δὲν ὑπάρχει πιὸ γλυκὸ πρᾶγμα ἀπὸ τὴν προσευχή, ὅταν αὐτῇ εἷναι πραγματικὴ ἐπικοινωνία με τὸν Θεό.
Ἡ προσευχὴ δὲν μπορεί να γίνεται σὰν ἀγγαρεία.
Ἡ προσευχὴ δὲν εἷναι καθῆκον, που τὸ κάνουμε βαρυεστημένα καὶ μετὰ ἡσυχάζουμε!
Ὅταν προσευχόμαστε δὲν κοιτάζουμε τὸ ρολόι! Ἀν βιαζόμαστε να τελιώσει ἡ προσευχή μας, ἀν αἰσθανόμαστε ἀνακουφίση, ὅταν ἡ προσευχή μας τελειώνει, θα πρέπει να αμφιβάλλουμε πολὺ γιὰ τὴν ποιότητα τῆς!

9. Ὅταν θέλουμε να προσευχηθούμε, ὀφείλουμε να ἐξασφαλίζουμε ἐπαρκῆ χρόνο. Χρόνο κατάλληλο, χρόνο ἀπερίσπαστο καὶ ἤσυχο. Τὸ πρωί, καθῶς ἀνατέλλει ἡ καινούρια ἡμέρα. Τὸ βράδυ με τὴν ἡσυχία καὶ τῇ γαλήνῃ τῆς νύχτας.
Κατάλληλος καὶ ἥσυχος θα πρέπει να εἷναι καὶ ὁ τόπος. Ἡ ἡσυχία εἷναι ἀπαραίτητη προυπόθεση γιά να μπορέσουμε να προσευχηθούμε σωστά.
Τὸ εικονοστάσι ἡ γωνία δηλαδὴ τοῦ σπιτιού μας με τῖς ἱερὲς εἰκόνες, τὸ ἀναμμένο καντήλι, τὸ αναμμένο κερί, ἡ εὐωδία τοῦ θυμιάματος ἀποτελοῦν στοιχεῖα που ὑποβοηθοῦν πολὺ τὸ ἔργο τῆς προσευχῆς. Καὶ ἀποτελοῦν ξεχωριστᾶ χαρακτηριστικὰ τῆς δικής μας, τῆς Ὀρθόδοξης πνευματικότητας.

10. Ἡ προσευχὴ εἷναι τέχνη. Καὶ χρειάζεται να προσπαθούμε συνεχῶς γιά να ασκηθούμε στὴν τέχνη τῆς προσευχῆς να μάθουμε να προσευχόμαστε σωστά.
Μὴν ἀμελούμε τὸ χρέος τῆς προσευχῆς.
Μὴν ἀναβάλλουμε τὴν προσευχή μας με τῇ σαθρῇ δικαιολογίᾳ ὅτι τώρα δὲν αισθανόμαστε καλὰ δὲν ἔχουμε διάθεση.
Γιά να συνηθίσουμε να προσευχόμαστε θα πρέπει να προγραμματίζουμε τὸ χρόνο τῆς προσευχής. Καί να ἐπιμένουμε να προσευχόμαστε στις ὥρες που ἔχουμε καθορίσει. Ἀν ἀφηνόμαστε στῇ διάθεση τῆς στιγμῆς, τότε πολὺ γρήγορα θα μας καταλάβει ἡ ἀμέλεια.
Ἂς μὴν ξεχνούμε ποτὲ αὐτό που μὲ έμφαση ὑπογραμμίζουν οἱ θεοφόροι Πατέρες μας: Κάθε φορᾶ που ὁ ἄνθρωπος θέλει να προσευχηθεί, ὁ διάβολος προσπαθεῖ να τὸν ἐμποδίσει. Γι’ αὐτὸ καὶ τὸ ἔργο τῆς προσευχῆς ἕως ἐσχάτης ἀναπνοῆς ἀγῶνος χρῄζει.

Ἀπό τό βιβλίο << Προσευχητάριον Κεχαριτωμένης >> Ἔκδοσις Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζῆνος.